Redactie
12 mei 2016, 10:00
Topaz Labs is een Amerikaans bedrijf uit Texas dat in 2005 gesticht werd door Albert Yang. Het maakt programma’s voor fotografen. Inmiddels zijn het er 17. De komende maanden zal Taco Vos je uit de doeken doen wat de verschillende programma’s kunnen. De eerste in deze serie is Topaz Adjust.
Adjust is een programma speciaal ontwikkeld om drie facetten van je foto aan te passen namelijk contrast, details en kleur. Deze zijn alle drie van groot belang voor de ‘frisheid’ van een foto. In essentie kun je met het programma op een kunstmatige manier het dynamische bereik van je foto wat groter maken dan dat je camera kan. Even een korte uitleg.
Dynamisch bereik
Het begrip dynamische bereik komt uit de natuurkunde. Het is een beschrijving van de verhouding tussen de hoogste en laagste waarde van een variabele. Zo heb je het dynamisch bereik van bijvoorbeeld geluid, windsnelheid en natuurlijk licht.
Het menselijk oog heeft een groot dynamisch bereik. Dat betekent dat we kleuren kunnen zien van wit naar zwart met alle mogelijke kleuren daartussen. Daarnaast zijn onze ogen ook in staat om ook allerlei variaties in de kleur wit en zwart te zien. Wij zien bijvoorbeeld duidelijk het verschil tussen een glanzend-, mat- en dofzwart. Het dynamisch bereik van het oog wordt ook wel uitgedrukt in het aantal stops dat het oog kan waarnemen. Dat zijn er ongeveer dertig.
Een camera heeft dat bereik niet. De beste camera’s halen net de veertien. Daardoor kun je dus met je foto veel minder contrast en kleur variatie vastleggen dan dat je in werkelijkheid ziet en dat is jammer. Vaak is dit de reden waarom je foto minder mooi is dan het echte beeld dat je gezien hebt. De lichte delen waar wij nog contrast zien maakt de camera wit of zelfs overbelicht. Delen die wij nog donker zien maakt de sensor zwart.
Een manier om het dynamisch bereik te vergroten is bijvoorbeeld HDR fotografie waarbij je drie (of meer) verschillend belichte foto’s samenvoegt. Een andere manier is gebruik te maken van een fotobewerkingsprogramma’s zoals Photoshop en Topaz Adjust.
Contrast
Contrast is het verschil tussen tegenstellingen. In de fotografie bedoelen we meestal het verschil tussen zwart en wit maar soms ook de doortekening in het zwart of wit zelf.
Nu zie je op een foto natuurlijk makkelijk het verschil tussen zwart en wit. En de kleuren daartussen. Een contrastrijke foto bevat vaak veel kleur en kleurverschil. Een contrastarme foto bevat bijvoorbeeld een kale boom in de mist, weinig kleur of veel grijstinten.
Maar het contrast in het wit of zwart zelf is voor een camera heel moeilijk te registreren. Ons oog ziet die verschillen wel, de camera niet. Lastig.
In het menu Global en Local adjustments kun je het contrast van je foto aanpassen. Zoals de namen van de twee menu’s al aangeven kun je dat voor de hele foto doen of een deel van de foto. Natuurlijk kun je dit ook doen in Photoshop of andere programma’s. Dus waarom Adjust gebruiken?
Presets
Het antwoord is Presets. Zoals alle programma’s van Topaz Labs heb je in Adjust een ruime keus presets. Presets zijn een set standaardinstellingen waarmee je je foto een bepaalde sfeer meegeeft. De verschillende presets zijn ondergebracht in een aantal collecties. Enkele daarvan zijn HDR, Stylized en Film. Zoals de naam al weergeeft bevat de HDR collectie een aantal HDR presets waardoor je foto opeens een HDR opname wordt. Datzelfde geldt voor de andere collecties.
Bevalt een preset je goed maar wil je op details nog dingen aanpassen, bijvoorbeeld de kleur, de hoeveelheid ruis of een vignette aanbrengen dan kan dat allemaal. Elke preset is volledig naar eigen smaak verder aan te passen. Je persoonlijke preset kun je natuurlijk ook opslaan in de collectie My collection. Als je dit regelmatig doet kun je een geheel eigen collectie presets maken.
Hieronder enkele voorbeelden van het effect van een bepaalde preset.
Origineel RAW
Screenshot Adjust preset list HDR sketch
Screenshot details voluit
Screenshot Vibrant collection Dramatic II
Details
Omdat het dynamisch bereik van een camera beperkt is gaan er details verloren in elke foto. Om dit te compenseren heeft men gekozen voor sensoren met steeds meer pixels. Hoe meer pixels hoe meer details er immers bewaard blijven. Het wordt echter nooit helemaal zoals de werkelijkheid was. Adjust bevat sliders waarmee je details een beetje kunt ophalen. Dat gebeurt natuurlijk softwarematig. Dus je moet goed opletten wat je doet. Haal je de details teveel op dan kan een foto wel heel onnatuurlijk worden. Is dat juist de bedoeling? Vooral doen. Je creëert er soms onverwacht mooie effecten mee.
Kleuren
Kleuren op je foto kunnen om verschillende redenen wat flets zijn. Met Adjust kun je die kleuren helderder maken. In presets gebeurt dat automatisch maar je kunt het natuurlijk ook zelf doen.
In dit menu kun je de belangrijkste instellingen aanpassen, waaronder contrast, detail en kleur.
De menu’s
De menu’s in alle Topaz Labs programma’s zijn vrijwel gelijk. Als je met één programma uit de voeten kunt kun je met de rest ook aan de gang. Maar let op, in de basis lijkt elk programma redelijk eenvoudig, zeker als je uitsluitend met presets werkt. Ma ar daarachter zit nog een hele wereld van mogelijkheden.
Je scherm bestaat uit drie hoofddelen. Aan de linkerkant vindt je de collecties met de presets uit de gekozen collectie. Daaronder is een menu knop. Hier vind je zaken als instellingen (preferences), check voor updates en tutorials.
In het midden staat je foto. Linksboven de foto heb je een paar knoppen waarmee je de beeldweergave kunt instellen. Je kun zo je onbewerkte naast je bewerkte foto zetten om ze met elkaar te vergelijken. De foto zelf kun je in- en uitzoomen zoals je dat ook in Photoshop kunt; Ctrl + of –.
Rechts is het menu met alle instelmogelijkheden. Helemaal bovenaan zitten de menu’s Navigatie, Loupe en Histogram. Daaronder zie je de foto in het klein. Daar weer onder zit het geheim van de smid. Alle instellingen van het programma waarin je werkt vindt je hier. De belangrijkste in het hoofdmenu Global Adjustments (Instelling voor de hele foto) in Adjust zijn Adaptive exposure (aanpasbare belichting) , details en color (kleur).
Als je ondernemend bent probeer je gewoon de sliders uit en zie je direct wat er gebeurt. Je zult zien dat je in het begin vooral de presets gebruikt waarna je langzaam overstapt naar het rechtermenu en daarin je eigen keuzes maakt.
Het tweede hoofdmenu is Local Adjustments. Zoals de naam al zegt kun je met behulp van dit menu lokale aanpassingen doen. Deze wijken trouwens niet af van de mogelijkheden die Photoshop biedt. Je kunt bijvoorbeeld tegenhouden en doodrukken en overvloeien.
Het laatste hoofdmenu is Finishing touches. De bewerkingen die je hier kunt doen, doe ja pas als je tevreden bent over je globale en locale bewerkingen. Je kunt er onder meer de warmte van de foto wijzigen, de korrel aanpassen en een vignette toevoegen.
Plugin en zelfstandig werkend programma
Topaz Adjust is op dit moment alleen nog maar als plugin voor programma’s als Photoshop, Lightroom, Infranview en Elements te krijgen. Men is inmiddels begonnen met enkele plugins ook als zelfstandige programma’s te verkopen. In de toekomst is Topaz van plan om dat voor alle plugins te doen, maar zover is het nog niet. Kijk af en toe op de hieronder genoemde website voor het laatste nieuws.
Mijn ervaring
Topaz Labs Adjust doet wat het belooft te doen, je foto’s beter maken. Dat is ook mijn ervaring. Als je niet teveel geld wilt uitgeven aan een goed allround programma waarmee je op een gemakkelijke, intuïtieve, manier je foto’s kunt verbeteren dan zit je met Adjust helemaal goed. Het is eenvoudig om je foto’s een stuk beter te maken dan dat ze zijn als ze uit je camera komen. De presets zijn zonder meer goed en bieden je een breed scala aan mogelijkheden. Van een kleine bewerking tot aan de ruige instellingen zoals in de voorbeeldfoto in mijn blog. Daarnaast kun je alles verder verfijnen door de sliders aan de rechterzijde van je scherm. Omdat de instellingen niet destructief zijn kun je altijd terug naar je origineel en het nogmaals proberen.
Wil je Topaz Labs Adjust uitproberen dan kan dat gratis. Je kunt het programma voor 30 dagen uitproberen met volledige functionaliteit. Ben je er tevreden over dan kun je het programma kopen. Met enige regelmaat verschijnen er ook kortingscodes op de site.
Veel plezier.
