17 oktober 2013, 15:30
Als enthousiast amateurfotograaf kreeg Willem Lutgerink vaak vragen over het opslaan van foto’s en hoe om te gaan met foto’s na bewerking. Hij heeft zijn workflow in Adobe Lightroom opgezet en legt uit hoe.
Workflow
Wat verstaan we onder Workflow? Binnen de fotografie is dit de omschrijving van het proces tussen de eigenlijke opname (foto/video) en het kant- en klare bestand of afdruk (print).
Als eerste moet ik opmerken dat er altijd meer wegen naar Rome leiden maar dat deze opzet voor mij het beste werkt. Er zijn een aantal basisregels waar je niet omheen kunt als je een goede workflow ontwikkelt. Hieronder tref je de basisregels aan en in het verloop van dit artikel zal ik proberen uit te leggen wat de reden voor deze regels is.
Basisregels
- • Het originele digitale (raw of ander) bestand staat altijd opgeslagen op meerdere opslagmedia zoals een externe harde schijf , een DVD , Blue Ray disc of op een online backup.
- • Geef bestanden altijd een unieke naam
- • Bewerk nooit het origineel
- • Op de plaats waar je het originele digitale bestand neerzet staan nooit bewerkte foto’s
- • Zet bewerkte bestanden dus altijd in een andere map die zich buiten de map met de originele bestanden bevindt.
Input
Zelf werk ik met mappen bestanden en naamgeving als volgt: Al mijn originele bestanden staan in een hoofdmap die als naam input heeft. De map input is dus mijn digitale archief waarin mijn foto’s bewaard worden in jpeg of raw. Input is weer onderverdeeld in mappen voor jaren en jaren zijn onderverdeeld in een map voor elke maand.
Zie het voorbeeld van mijn input map hieronder:
Mijn foto’s sla ik dus op per jaar in de juiste maand-map, ook binnen deze map kun je een zelfbedachte structuur aanhouden. Als je veel foto’s maakt kun je zelfs weekmappen of een map met de naam van een gebeurtenis maken. Voor de workflow binnen Lightroom zal dit niet zoveel uitmaken. Zelf sla ik de foto’s op in een map met de datum waarop ze gemaakt zijn binnen die desbetreffende maand. Je kunt Lightroom zo instellen dat het automatisch je foto’s importeert op het moment dat je een SD of CF kaartje in de reader stopt of de camera aansluit op de USB poort.
Back-up
Let op dat je altijd een back-up maakt van je input map (digitale archief). Op het moment worden digitale bestanden steeds groter en nemen meer diskruimte in beslag. Vaak is het niet meer te doen om de bestanden op cd of dvd te branden. Hierdoor loop je het gevaar dat je harde schijf het op een dag begeeft en dan is alles verloren. Zorg er dus voor dat je altijd een back-up maakt op een externe harde schijf. Hierdoor heb je altijd je bestand op twee harde schijven staan. Disk 1 in je computer en disk 2 als externe harde schijf.
Voor de Mac gebruikers kun je dit het beste instellen via de Time Machine software die bij je mac geleverd wordt.
Voor Windows gebruikers is er een programma dat SyncBack heet. Een gratis versie kun je hier downloaden
Output
We gaan verder met het opzetten van een map met de naam “output”, in deze map komen alle bewerkte foto’s . Zelf vind ik het makkelijk om bewerkte foto’s te plaatsen in mappen die aangeven wat het doel is voor de foto. In mijn output map kun je dus mappen tegenkomen als printen, email en web. Zelf vind ik het prettiger de foto’s handmatig naar de juiste output map te kopiëren. De structuur voor je originele bestanden is nu dus gemaakt. Het opzetten van de input en output map gebeurt buiten Lightroom.
Zie het voorbeeld van mijn output map hieronder:
Je ziet dat je hier hele duidelijke en logische namen kunt gebruiken. Denk gewoon na over wat je met je foto’s wilt gaan doen en waarom.
Workflow binnen Lightroom
Een van de dingen die je van Lightroom moet weten is dat het programma non destructief is, dat wil zeggen dat bewerkingen die je binnen Lightroom maakt nooit op het originele bestand worden gedaan. De veranderingen worden opgeslagen in de Lightroom database en pas toegepast als je de foto exporteert.
Hierdoor kun je naar hartenlust experimenteren met allerlei bewerkingen op je foto’s. Als de basis is opgezet zoals hierboven omschreven en je houdt je aan deze vier basisregels dan zal het altijd goed gaan.
Basisregels
1 Nadat je foto’s hebt toegevoegd aan je input map gaan we de input map eerst synchroniseren in Lightroom:
2 Klik op de juiste map en kies map synchroniseren
3 Kies daarna voor synchroniseren
4 Je zult zien dat er nu een venster opent waarin je de foto’s kunt importeren in de database.
Na deze handelingen staan je foto’s in de Lightroom database en kun je ze terugvinden binnen Lightroom.
Je kunt nu de foto’s naar hartenlust gaan bewerken, immers Lightroom verandert de foto alleen in de Lightroom database en laat het origineel in de input map verder intact. Op het moment dat je een foto nodig hebt voor een bepaald doel kun je de foto exporteren naar de output map. Let op alle wijzigingen die je op de foto hebt gedaan worden nu wél meegenomen tijdens de export. In het export venster kun je alle instellingen zo maken dat ze voor het doel en type export geheel aan je wensen voldoen. Als ik bijvoorbeeld ga exporteren voor email gebruik hebben de foto’s een andere resolutie als voor foto’s die ik uitprint.
Exporteren
1 Selecteer de foto’s die je voor een bepaald doel nodig hebt.
2 Klik met je rechter muistoets op een van de geselecteerde foto’s en kies Exporteren.
Hieronder staan de handelingen beschreven die ik uitvoer tijdens de export:
1 In het exportvenster kun je diverse instellingen maken, onder andere kun je de map kiezen die je voor de betreffende export wilt gebruiken. Kies hier de juiste map die je eerder hebt gemaakt binnen je output map.
2 In de sectie bestandsnaamgeving kies ik ervoor om de naam te wijzigen. In de selectie naast het vinkje kies ik bewerken omdat je hier de naamgeving tot in detail kunt regelen. Hier kun je de bestandsnaam geheel naar eigen wensen inrichten.
Denk er aan om in de bestandsnaam altijd de naam van het originele bestand op te nemen anders heb je geen verwijzing meer naar het originele bestand en kan het gebeuren dat je erg moet zoeken als je het origineel nodig hebt!
3 In de sectie bestandsinvullingen kun je de indeling alsmede kleurruimte kwaliteit en bestandsgrootte instellen. Omdat ik gekozen heb voor een export naar email heb ik de maximale grootte op 200 K gezet. Hierdoor is het bestand veel kleiner als het origineel. Als ik ervoor kies om de foto te gebruiken voor een afdruk zal ik dit uiteraard nooit doen en de foto met een zo hoog mogelijke kwaliteit exporteren.
4 In de sectie hieronder kun je ook nog eens de foto qua afbeeldingsgrootte aanpassen naar eigen wensen. Omdat ik voor de email in de vorige sectie de grootte heb aangepast naar 200 K laat ik dit verder uitstaan.
5 Hierna kunnen we de foto verscherpen, omdat een email meestal als foto op het scherm wordt bekeken heb ik de foto standaard voor het scherm verscherpt.
6 De sectie metagegevens heb ik overgeslagen maar hier kun je de locatie informatie verwijderen indien nodig en kun je tags aan de foto toevoegen het toevoegen van tags kan door externe zoekmachine’s dus ook buiten Lightroom worden gelezen. Dit is handig als je je foto’s naar diensten als Flickr of Zoom.nl stuurt.
7 Om je foto te voorzien van een watermerk kun je een afbeelding gebruiken of gewoon de tekst intypen die als handtekening in de beelden moet worden geplaatst
Watermerk
Als bij het invoeren van een watermerk bent, kun je op de uitklaplijst naast het vinkje klikken. Hier kun je kiezen voor bewerken, je krijgt dan een grote hoeveelheid aan opties om het watermerk heel fijn in te regelen.
Zelf heb ik ervoor gekozen een afbeelding te maken en deze rechtsonder in de hoek van de foto te zetten. Het is een PNG bestand dat ik in Photoshop voor mijn watermerk heb gemaakt.
8 Nadat de export is uitgevoerd kun je bepalen wat de vervolg actie is. Om te zien of het gehele proces het gewenste resultaat oplevert kies ik in de sectie Naverwerking voor de optie Tonen in Finder (Mac) of Tonen in Explorer (Windows).
9 Nadat je alle instellingen in het export venster hebt gezet kun je linksonder deze instellingen toevoegen als voorinstelling. Hierdoor kun je de volgende keer dat je exporteert kiezen voor de nieuw bewaarde Export instellingen. Geef de opgeslagen instellingen een logische naam zodat je ze snel terugvind. Door één keer de instellingen te maken per type export kun je dus heel veel tijd besparen!
De eerstvolgende export kun je deze instellingen rechtstreeks kiezen. Als je naar het exportmenu gaat.
Afronding
Als je nu naar je output map gaat kun je zien dat de foto’s in de tijdens de export gekozen map zijn geplaatst. Ook zijn alle bewerkingen die je in Lightroom op de foto’s hebt toegepast volledig meegenomen. Door deze methode te volgen is je digitale archief (input map) niet veranderd en heb je de foto’s geëxporteerd naar de juiste map binnen je output structuur. Daarnaast zijn je foto’s aangepast voor het doel waar je ze voor wilt gebruiken. Op het moment dat je de voorinstellingen tijdens je export een logische naam geeft dan zal tijdens de volgende export de zaak zeer snel verlopen (twee klikken van je muis).
Hieronder vind je het gehele proces nogmaals als visuele workflow.
Heel veel succes met jouw opzet!

Ik ben Willem Lutgerink en in 2001 ben ik begonnen met het maken van digitale foto’s. Ik maak deel uit van Imagehoorn een enthousiaste digitale fotoclub, tevens geef ik af en toe les in Photoshop en Lightroom voor twee fotoclubs.
In het dagelijkse leven werk ik in de ICT en fotografie is voor mij een fijne tegenhanger van de dagelijkse stress. Met mijn fototas de polder in uitwaaien en thuiskomen met 1 of 2 mooie platen. Openstaan voor nieuwe mogelijkheden en je grenzen verkennen in het vastleggen van het beeld is voor mij de uitdaging.