Redactie
27 maart 2014, 16:00
Maak jij wel eens een foto die volgens jou beter had gekund maar weet je niet hoe? Vandaag behandelt de Fotodokter de vraag van Jelcey van de Moosdijk over helderheid en contrast.
De vraag
“Misschien een hele brutale vraag. Maar mag ik weten wat u van de foto vindt die ik heb gemaakt?”
De behandeling van de fotodokter
Wat een leuke foto Jelcey! Er is gekozen voor een goed standpunt, de compositie klopt en er is een mooi moment vastgelegd met een juiste timing. De Fotodokter heeft wel een leerpunt voor de nabewerking.
Het lijkt namelijk of Jelcey in de nabewerking de helderheid te sterk heeft aangepast. De man heeft nu zwarte vlekken achter in zijn nek en onder zijn oor en de bruid heeft vlekken op haar arm en in haar hals. De Fotodokter legt uit hoe je kunt controleren of de belichting goed is en hoe je de helderheid goed aanpast in de nabewerking.
Histrogram
Een nadeel bij nabewerking is dat je de aanpassingen op het oog doet. Een handig hulpmiddel om de belichting van je foto te controleren is het histogram (openen in Photoshop via Venster – Histogram).
Het histogram laat de verdeling tussen donker en licht in je foto zien. Een ideaal histogram past precies binnen de lijnen en schiet niet naar links of rechts uit. Schiet je grafiek uit naar links? Dan heeft je foto dichtgelopen vlakken. Bij een uitschieter naar rechts zijn delen uitgebeten. Natuurlijk hoeft dit niet slecht te zijn, je kunt hier bewust voor kiezen zoals bij een high- of lowkey foto.
In de onderstaande afbeelding zie je links een ideaal histogram, rechts zie je het histogram van Jelcey. De grafiek van Jelcey’s foto heeft zowel links als rechts uitgeschoten pieken. Dit zie je ook terug in de weinig details in het donkere haar en de lichte jurk. Een tip is om tijdens de nabewerking te voorkomen dat het histogram links en rechts de rand raakt. Zo krijg je geen ongewilde donkere en lichte vlekken.
Links: een ideaal histogram, rechts: histogram van de foto van Jelcey
Het histogram kun je trouwens op de meeste camera’s al direct na het fotograferen controleren op je camera. Als bij de opname de belichting is al juist is hoef je in de nabewerking alleen het contrast en helderheid op de juiste manier aan te passen zonder te ver door te slaan.
Helderheid en contrast aanpassen
Er zijn verschillende manieren om de helderheid en contrast van je foto aan te passen. De meest voor de hand liggende manier is via de aanpassingslaag Helderheid en Contrast in Photoshop of Photoshop Elements. Dit is een non-destructieve wijze om de belichting van je foto aan te passen. Je kunt de schuifjes Helderheid en Contrast verschuiven tot het juiste resultaat.
Het nadeel van deze werkwijze is dat je geen invloed heb op de plaatsen waar de helderheid of contrast wordt aangepast. Het kan dus zoals in de foto van Jelcey gebeuren dat er zwarte of juist witte vlekken ontstaan in je foto. Wil je meer invloed hebben op welke delen je gaat veranderen? Maak dan gebruik van de aanpassingslaag Niveaus.
Als je de aanpassingslaag Niveaus activeert zie je het histogram van de foto met daaronder drie schuifjes. Met het linkerschuifje pas je de donkere tonen van de foto aan, het rechterschuifje regelt de lichte tonen en het middelste schuifje verandert de middentonen. Hoe meer je schuift, hoe sterker het effect wordt.
Wanneer moet je welk schuifje gebruiken?
Heb je ruimte tussen de rand en het begin van je histogram? Schuif dan in richting van de eerste punt van je histogram. Hierbij kun je het schuifje beter op de helft laten staan dan helemaal naar het eerste punt schuiven om niet te sterk aan te passen. Raakt je grafiek wel de rand? Laat het schuifje dan met rust om geen extra uitgebeten of dichtgelopen delen te maken. Het middelste schuifje maakt de gehele foto lichter (links) of donkerder (rechts).
Links: pas de donkere tonen aan, rechts: pas de lichte tonen aan
Op deze wijze heb je meer controle op de belichting van je foto. Toch kunnen delen van de foto nog steeds te licht of te donker zijn. Deze kun je specifiek aanpakken via Verbeteren, Belichting aanpassen, Schaduwen/hooglichten. Ook hier zie je drie schuifjes; het beste zet je ze eerst allemaal op nul. Stel dan Schaduwen lichter maken in tot de donkere delen voldoende doortekening hebben. Gebruik Hooglichten donkerder maken om lichte delen te herstellen. Gebruik de schuifjes met mate; anders vlakt de foto af of ontstaat ruis in de opgehelderde donkere delen. Als het contrast iets te laag is, is daar met de derde schuif Contrast middentonen nog wel wat aan te doen.
Belichting
Let wel op. Een uitgebeten witte jurk of dichtgelopen zwarte jas krijg je in de nabewerking bijna niet beter. Belicht je foto daarom goed tijdens het maken van de foto. Zo hoef je minder na te bewerken. Lees de Fotodokter: Belichting voor tips voor het goed belichten of bekijk deze Zoom.nl Video: Histogram voor het goed lezen van je histogram.
Zelf insturen?
Kleuren sprankelen te weinig, de belichting kan beter, de compositie strakker? Heb jij een foto die je wil verbeteren, maar je weet niet hoe? Stuur hem in en de Fotodokter legt de vinger op de zere plek, stelt een diagnose en geeft tips voor verbetering. Insturen kan via een mail naar redactie@zoom.nl. Stuur in de mail de link van de foto op Zoom.nl en stel je vraag aan de Fotodokter.
