Redactie Wanneer je in een donkere omgeving aan het fotograferen bent, loop je er al snel tegenaan: de ISO-waarde. Vaak wordt gezegd dat je de ISO-waarde het beste zo laag mogelijk kunt houden in verband met ruis, maar in sommige situaties is dit niet altijd even makkelijk. Wij geven je een aantal tips hoe je er toch voor kunt zorgen dat je ISO-waarde laag blijft, ondanks de beperkte hoeveelheid licht.
Wil je ook leren nabewerken in Lightroom? Bekijk dan onze Cursus Lightroom voor gevorderden (boek & online cursus)
Flits, flits, flits
De meest eenvoudige manier om je ISO-waarde laag te houden, is door meer licht toe te voegen aan je foto. Dit kun je doen door gebruik te maken van de ingebouwde flitser van je camera of een externe flitser/lichtbron. Als je gebruik maakt van de ingebouwde flitser, moet je wel rekening houden met een beperkte flitsafstand. Ook wordt er automatisch geflitst van voren, wat niet altijd een mooie toevoeging kan zijn aan je beeld. Vaak is het mooier om gebruik te maken van een externe flitser of meerdere externe flitsers. Met een externe flitser heb je vaak de mogelijkheid om vanaf de zijkant de flitsen of indirect te flitsen. Hierdoor kun je beter zelf bepalen hoe je wilt flitsen richting je onderwerp en vaak is de flits dan niet zo overheersend. Meer weten over indirect flitsen of flitsen in het algemeen? Lees het in dit artikel.
Houd je diafragma zo groot mogelijk
De ISO-waarde van je camera vormt samen met het diafragma en de sluitertijd de belichtingsdriehoek. Dit betekent wanneer je één van deze instellingen verandert, je ook de andere instellingen moet veranderen om een gelijkzijdige driehoek te behouden. Deze drie elementen beïnvloeden elkaar dus constant. Meer weten over de belichtingsdriehoek? Je leest het hier. in een donkere omgeving aan het fotograferen bent en je je ISO-waarde zo laag mogelijk wilt houden, dan is het een goede optie om je diafragma zo groot mogelijk te zetten. Dit houdt in dat je de waarde van het f-getal zo klein mogelijk instelt op je camera. Hoe kleiner het f-getal, hoe groter de opening. Hoe groter de opening, hoe meer licht er op de sensor van je camera valt met als gevolg dus lichtere foto’s. Hierdoor hoef je dus niet de ISO-waarde heel hoog te zetten en kun je deze dus zo laag mogelijk houden. Eén van de meest gebruikte, lichtsterke lenzen is het 50mm F1.8 objectief. Dit is een handige lens wanneer je gebruik wilt maken van een grote diafragma opening.
Gebruik een lange sluitertijd
Hetzelfde geldt voor de sluitertijd, wat ook een onderdeel is van de belichtingsdriehoek. Hoe langer je de sluitertijd zet op je camera, hoe langer er licht op de sensor valt. Je foto’s zullen dan lichter worden, waardoor je ISO-waarde naar beneden kan. Houd er wel rekening mee dat het bij een lange sluitertijd moeilijk kan zijn om je camera goed stil te houden. Wanneer je sluitertijd enkele seconden duurt, is het verstandig om je camera op een statief neer te zetten. Vooral bij nachtfotografie of stilstaande onderwerpen is dit handig. Fotografeer je bewegende onderwerpen in een donkere omgeving? Dan is het niet heel praktisch om je camera op een statief neer te zetten. Experimenteer dan tot welke sluitertijd jij stabiel vanuit de hand kunt fotograferen, zonder dat er bewegingsonscherpte in je foto komt. Heb je geen statief bij de hand? Wees creatief! Zet je camera op een muurtje of op een vlakke ondergrond. Eventueel is het handig om een pittenzak mee te nemen, zodat je camera goed stil blijft liggen. Ook is het slim om de zelfontspanner aan te zetten op je camera als je gebruik maakt van een lange sluitertijd. Zelfs het indrukken van de sluiter kan al voor onscherpte zorgen.
Nabewerking in RAW
Iets wat vaak genoemd wordt, maar zeker van pas kan komen in dit geval, is het fotograferen in RAW. Wanneer je fotografeert in RAW kun je achteraf nog heel veel dingen aanpassen in de nabewerking, zoals de belichting. Hierdoor wordt het minder noodzakelijk om je foto’s perfect te belichten tijdens het fotograferen en je kunt dus de ISO-waarde wat lager houden. Is er toch veel ruis te zien in je foto’s? Ook dit kun je tot op zekere hoogte terugdringen in Lightroom door ruisreductie te gebruiken. In Jpeg is het ook mogelijk om je foto’s na te bewerken, maar je hebt dan minder mogelijkheden dan wanneer je in RAW fotografeert.
Grotere sensor
Heb je tijdens het fotograferen snel last van ruis? Grote kans dat er een kleine sensor in je camera zit. Hoewel dit lang niet altijd opgaat, kan een te kleine sensor de oorzaak zijn van te weinig licht in je foto’s. Bij een camera met een grote sensor is het eenvoudiger om de ISO-waarde laag te houden, omdat de camera meer licht opvangt. Hierdoor krijg je automatisch lichtere foto’s. Ook bij een hogere ISO-waarde zorgen grotere sensoren voor minder ruis, waardoor je minder rekening hoeft te houden met een lage ISO-waarde. Toch is een grote sensor niet altijd beter. In dit artikel lees je waarom.
Ondanks dat het vaak mooier is om je ISO-waarde laag te houden in verband met ruis, is het niet altijd nodig. Een beetje ruis kan juist heel mooi zijn in een foto, bijvoorbeeld bij zwart-wit beelden. Lijkt het erop dat je foto mislukt is door de hoeveelheid ruis? Zet het dan eens om naar zwart-wit in de nabewerking. Je zult zien dat het alsnog een geslaagd beeld kan opleveren. Uiteraard is een beetje ruis geen probleem en vaak niet eens storend. Liever een foto met ruis dan helemaal geen foto!
