13 mei 2019, 11:57
Bij macrofotografie krijg je te maken met zeer kleine scherptedieptes. Wil je je foto van voor naar achter scherp? Dan kun je gebruik maken van Focus Stacking. We leggen het je uit!
Focus stacking in de praktijk
Scherpte is sowieso een erg belangrijk element in je foto’s, maar soms wil je net iets meer scherpte in je beelden dan de natuurkundewetten toelaten. Veel macrofotografen lopen tegen dit probleem aan. Omdat ze hun onderwerp sterk vergroten én er soms erg dicht op zitten, is het scherpe gebied vaak heel erg klein. Vaak te klein, want hoe klein sommige macro-onderwerpen ook zijn, meestal wil je ze wel helemaal scherp hebben. Natuurlijk is dat ook een kwestie van smaak, maar het is soms fraaier om de hele bloem scherp in beeld te hebben en niet alleen een paar stampers of een enkel bloemblaadje.
Achtergrond
“Dan kies je toch voor een kleiner diafragma (een hoger F-getal)?” Dat kan, maar levert vaak nog steeds niet de gewenste scherpte op, omdat je zo dicht op je onderwerp zit. Bovendien ben je dan vaak je mooie rustige en onscherpe achtergrond kwijt. En dat is nu juist een van de zaken die je níét wilt inleveren. Niet alleen bij het maken van macrofoto’s kun je tegen deze grenzen aanlopen. Ook bij het fotograferen van weidse landschappen ben je wellicht bekend met het fenomeen dat zelfs met een klein diafragma de scherpte achter in je beeld terugloopt. De meeste fotografen houden sowieso als bovengrens F11 of F14 aan, omdat de scherpte daarna (bijvoorbeeld bij F22) terugloopt door diffractie.
Stapelen
Dit scherpteprobleem vraagt dus om een oplossing. Gelukkig kun je terugvallen op focus stacking. Je maakt dan een aantal beelden waarbij de scherpte telkens verspringt. Deze beelden combineer je tot één foto waarbij je onderwerp van top tot teen scherp is. Je krijgt dan een beeld dat onmogelijk is om in één keer te maken, maar er toch compleet geloofwaardig en natuurgetrouw uitziet. Als je de techniek goed toepast, is bovendien niet te zien dat deze techniek is toegepast. En dat is wat de meeste fotografen die focus stacking gebruiken, het liefste willen.
Zorgvuldig
Een goed en mooi eindresultaat vereist dat je heel zorgvuldig en secuur werkt. Het ligt voor de hand, maar bij een techniek die vooral draait om scherpte, moet je natuurlijk zorgen dat alle foto’s goed scherp zijn. Werk dus met een statief om beweging van de camera te voorkomen, ook omdat alle verschillende beelden, net als bij exposure bracketing, exact dezelfde compositie moeten hebben. Anders kom je in de problemen met de software die de beelden over elkaar heen legt. Een statief dus, maar vergeet ook de afstandsbediening of een zelfontspanner niet om het laatste beetje bewegingsrisico uit te bannen. Als laatste tip willen we je meegeven: stel met de hand scherp. Ten eerste kun je dan wat secuurder scherpstellen, ten tweede voorkom je ongewenste bewegingen door de autofocusmotor.
Focus stacking in Photoshop
Stap 1: importeren
Open de gemaakte foto’s in Photoshop. Het programma zal de verschillende foto’s als losse bestanden naast elkaar laden.
Stap 2: stacken
De foto’s zijn nu als losse bestanden in Photoshop geladen, maar dit moet natuurlijk één beeld worden. Om dat voor elkaar te krijgen, moeten de beelden gestapeld worden. Ga daarvoor naar Bestand, Scripts, Bestanden laden als stapel. Een dialoogvenster volgt. Kies daarin voor Geopende bestanden toevoegen en laat het vinkje voor Probeer bestanden automatisch uit te lijnen aan. De beelden worden nu gestapeld in één document.
Stap 3: blenden
Alle beelden zijn nu als lagen gestapeld in één document. Deze lagen willen we samenvoegen en dat doen we door in het menu Bewerken te kiezen voor Lagen automatisch laten overvloeien. In het dialoogvenster selecteer je Afbeeldingen stapelen. De vinkjes bij Naadloze tinten en kleuren en Vullen met behoud van inhoud bij transparante gebieden laat je staan.
Stap 4: resultaat
Je computer heeft waarschijnlijk even tijd nodig voor deze bewerking, maar het eindresultaat mag er zijn. Photoshop heeft de scherpe delen van alle foto’s gecombineerd tot één foto waarbij de bloem compleet scherp wordt weergegeven. Dit eindresultaat kun je natuurlijk ook nog bewerken in Photoshop, Lightroom of een ander programma om tot een nog mooier resultaat te komen.

Zo leer je onder andere:
- De basis van wat macrofotografie precies is
- Alles over de juiste apparatuur voor dit fotografiegenre
- De perfecte scherpte creëren in je foto’s
- De volledige nabewerking, van belichting tot focus-stacking
Bekijk hier de volledige Cursus Macrofotografie.