Redactie Je foto mooi belichten is nog een hele kunst! Zeker als je je camera in de manuele stand zet en zelf alle instellingen bepaalt. Er is niet één ideale instelling: de ideale belichting is afhankelijk van de lichtomstandigheden én van jouw wensen.
Wil je de perfecte controle over licht en belichting van je foto’s? Bekijk dan onze Cursus Licht & Belichting (boek & online cursus)
Bij het maken van een foto, zijn er drie ‘regelaars’ die samen voor de belichting van je foto zorgen, samen ook wel de ‘belichtingsdriehoek’ genoemd. Die drie regelaars zijn het diafragma (in F-waarde), de sluitertijd (in seconden) en de lichtgevoeligheid (de iso-waarde). Want door deze drie elementen op de goede manier te combineren krijg je een goed belichte foto.
Verander je aan één van de elementen iets, dan moet er bij de andere waarden ook iets veranderen om de foto nog in balans te houden. En elke aanpassing zal ook gevolgen hebben voor de uitstraling van je foto. Er is dus niet één juiste instelling: de beste instelling hangt af van wat jij met je foto wilt.
We maakten een spiekbriefje voor je! Dat kun je hier downloaden. Print hem uit, stop hem in je fototas en je kunt altijd even terugkijken hoe het ook alweer zit.
Effecten
In het bovenste deel kun je zien wat het effect is van het aanpassen van de verschillende waardes.
- Vergroot je het diafragma (met dus een kleinere F-waarde), dan krijg je minder scherptediepte en dus meer vervaging.
- Gebruik je een langere sluitertijd, dan zal een object dat niet stilstaat eerder bewegen. Ook een beweging van de camera zie je dan terug (dan is niets meer scherp).
- Stel je een hogere iso-waarde in, dan krijg je meer ruis.
Belichting in stops
In het deel eronder zie je de belichting in stops. Bij elke stap naar rechts in dit schema, vangt de sensor meer licht op en krijg je dus een lichtere foto. We geven je met voorbeelden een uitleg hoe je met de stop-tabel werkt. We werken hierbij met voorbeelden van een hele stop, maar een camera kun je meestal instellen per 1/3 stop.
Belichting in stops: Voorbeeld 1
Stel dat je de volgende waarden een goed belichte foto hebt:
• F 11 ∙ 1/125 sec ∙ ISO 400
We willen minder scherptediepte, dus we vergroten het diafragma met één stop:
• F 11 -> F 8
Om dezelfde belichting te houden, moeten we de sluitertijd of de iso-waarde ook één stop veranderen, in de andere richting in de tabel:
• ofwel 1/125 sec -> 1/250 sec
• ofwel iso 400 -> iso 200
Belichting in stops: Voorbeeld 2
Een foto is goed belicht bij:
• F 5,6 ∙ 1/125 sec ∙ iso 200
We fotograferen een snel bewegend object, en willen de sluitertijd drie stops verkorten:
• 1/125 sec -> 1/1000 sec
Nu moeten we de iso-waarde en het diafragma samen 3 stops naar rechts brengen. Ons objectief heeft als grootste opening F 4, dat stellen we in. We moeten de iso-waarde nu twee stops verhogen naar iso 800.
Belichting in stops: Voorbeeld 3
Je hebt een foto gemaakt met de volgende instelling:
• F 4 ∙ 1/60 sec ∙ iso 100
Je ziet op het display dat hij wat te donker is. Je moet dus naar rechts in de tabel om de volgende foto wat lichter te maken.
• Vind je het belangrijk dat de scherptediepte hetzelfde blijft, dan kun je kiezen om de sluitertijd te verlengen naar bijvoorbeeld 1/30 sec, of je verhoogt de iso-waarde naar 200.
• Vind je het belangrijk dat de sluitertijd gelijk blijft omdat je nu net het juiste bewegingseffect ziet, dan kun de iso-waarde een stop verhogen (naar 200), of je kunt kijken of je met jouw objectief het diafragma verder kunt openen naar F 2,8.
• Vind je het belangrijk dat de iso-waarde op 100 ingesteld blijft staan omdat je bang bent voor ruis, dan moet je ofwel het diafragma verder openen naar F2,8, ofwel de sluitertijd verlengen naar 1/30 sec.
Zo zie je dat de keuzes die je maakt, niet alleen effect hebben op de belichting van je foto, maar ook op andere aspecten. Zoals we al schreven: de beste instelling hangt af van wat jij met je foto wilt.
Nog meer fotografietips nodig?
De belangrijkste fotografietips vind je op ZoomAcademy Blog. Hier vind je tips over elk denkbaar onderwerp.
