Zit alles onder de modder? Zo reinig je je statief

Het feit dat je statief is gebouwd van stevige en nagenoeg onverwoestbare materialen, maakt nog niet dat je er nooit meer naar om hoeft te kijken. Men zegt wel eens dat een goed statief een leven lang meegaat, maar dat is alleen zo als je er af en toe wat aandacht aan besteedt. Gelukkig zit een statief niet heel ingewikkeld in elkaar en is wat basisonderhoud uitvoerbaar.

Voor we het statief uit elkaar gaan halen, is het goed om te bedenken wat je kunt doen om te voorkomen dat je statief sneller slijt dan nodig is. De grootste vijanden zijn zand, zout water en stof.

Het is goed om de verschillende onderdelen van je statief regelmatig te reinigen. Een statief heeft nu eenmaal bewegende delen, met name de pootverbindingen, en daar verzamelt zich op den duur allerhande vuil. Dat vuil krijg je er vervolgens niet zomaar uit. Het wordt naar binnen gezogen, en vaak zit in die bindingen een laagje vet of ander smeermiddel. Dat trekt vuil aan en houdt het vast.

Ook vocht is een vijand van je statief. Zoet water is nog tot daaraantoe, maar zout water zal onherroepelijk schade aan je statief toebrengen. Zout reageert scheikundig gezien nu eenmaal op vrij veel andere materialen. Zout zorgt voor corrosie, waardoor metalen gaan oxideren (roesten) en andere materialen harder slijten dan nodig is. Bovendien gaan zoutkorrels net als zandkorrels tussen de bindingen zitten, waardoor die stroef gaan lopen en uiteindelijk de schroefdraad kan aantasten.

Ben je iemand die vaak aan de kust fotografeert, spoel dan liefst na elke sessie je statief even af. Laat na het afspoelen het statief in de maximale stand drogen. Je zorgt er zo voor dat er geen vocht meer in zit dat later eventueel kan aanvriezen.

Aan de kust komt het meeste zoute water er bij de onderste bindingen in, die zitten immers het dichtst op de waterlijn. Als je niet heel groot bent en/of een lang statief hebt, zet je je statief niet op de hoogste stand. Er is je vast geleerd dat de dikste pootdelen de meeste stabiliteit opleveren. Dat betekent dat je de onderste, dunste, pootdelen niet of nauwelijks uitgeschoven hebt. De binding komt dan in het water.

In zulke omstandigheden kun je best dat oude advies negeren, de dunste pootdelen helemaal uitschuiven, en de bovenliggende delen wat inschuiven. De afstand van de onderste binding tot het water is dan maximaal en de kans op zout water in je binding wordt al een stuk kleiner.

Als de onderdelen binnenin de binding slijten, zul je merken dat het aandraaien van de bindingen lastig gaat, en zelfs na aandraaien de poten niet vast zitten. Of je krijgt de binding niet meer losgedraaid omdat deze muur- en muurvast zit. Als de bindingen niet goed meer aansluiten, komt er vocht in. Op een koude winterdag bevriest dat vocht. Het resultaat is een statief dat niet meer naar wens in te stellen is.

Het is dan ook aan te raden je statief zo nu en dan eens op de maximale hoogte te zetten, dus alle pootdelen op de maximale lengte. Vervolgens kun je het dan afspoelen met lauw water. Een sopje van een niet bijtend middel zoals afwasmiddel kan ook geen kwaad. Je verwijdert er los vuil mee zodat het zich later niet alsnog in de bindingen kan verzamelen. Ook spoel je er zout water mee af voordat het tot roestvorming of aantasting kan leiden.

Draai af en toe de voetjes van je statief opnieuw vast. Bij sommige statieven zitten ze vastgelijmd en gaan ze nergens heen, maar veel statieven hebben geschroefde voetjes. Zo kun je wisselen tussen spikes, doppen en schoteltjes. Gedurende het gebruik draaien die vanzelf los en als je ze niet geregeld aandraait, blijf je ze kwijtraken en nieuwe kopen. Ook gelijmde voetjes kunnen op den duur overigens loslaten. Voel af en toe of er speling in zit en lijm ze vast indien nodig.

De (bovenste) pootdelen kun je tegen krassen beschermen door er hoezen omheen te doen. Je hebt langer plezier van je statief. En je voorkomt bij metalen statieven dat er krassen op komen. Beschadigingen zijn namelijk de eerste plekken die gaan roesten.

Hoezen voor je statief zijn in diverse lengtes en designs (zwart, camouflage) te koop en enigszins gewatteerd. Ze beschermen je statief wanneer je het over je schouder gooit, of achteloos in de achterbak van de auto dumpt. Daarnaast voelt het prettiger aan in koude omstandigheden, of wanneer je het statief met zware lens over de schouder draagt gedurende een flinke tocht.

Welke voorzorgsmaatregelen je ook gebruikt, je ontkomt er niet aan zo af en toe je statief helemaal uit elkaar te halen. Doe dat op een werkblad dat groot genoeg is, zodat je de onderdelen kunt ordenen. Zo raak je niets kwijt.

Maak foto’s

Ben je bang niet meer te weten hoe alles in elkaar moet, maak dan tijdens het demonteren af en toe een foto met je telefoon. Zo kun je altijd terugkijken hoe de onderdelen in elkaar passen. Vaak heeft de fabrikant van je statief op de website een uitleg of video staan over het onderhoud van je statief. Die kun je stap voor stap volgen.

Bindingen losdraaien

Bij knel- of klemkoppelingen moet je vaak schroeven losdraaien, bij draaibindingen draai je deze gewoonweg verder los dan je normaal zou doen, tot ze loskomen. Doe dat bij alle bindingen en dan heb je alle pootdelen los van elkaar liggen. Je zult zien dat er krulvormige plastic onderdelen om de statiefbuizen zitten, die ervoor zorgen dat de binding ook echt kan knellen. Haal deze allemaal los en leg ze bij het pootonderdeel waar ze op geplaatst waren. Zo houd je alles georganiseerd.

Schoonmaken

De aluminium of carbon pootdelen kun je afspoelen en afborstelen tot ze schoon zijn. Laat ze lang genoeg drogen, zodat ook het vocht dat in de buizen belandt er uit kan. De bindingen en de knelringen borstel je goed schoon. De bindingen vooral ook aan de binnenzijde. Afspoelen kan, maar hier gaat het vooral om het verwijderen van korrels en vuil.

Controleren

Zet alles weer in elkaar. Als het goed is, bewegen de onderdelen weer heel soepel. Is dat niet zo, dan kan het zijn dat een van de plastic knelringen aan vervanging toe is. Deze kosten weinig en worden door de fabrikant in setjes verkocht. Je kunt ze eenvoudig zelf vervangen.

Vervangen

Mocht er meer aan de hand zijn, zoals een breuk in een carbon pootdeel, gooi je statief dan niet zomaar weg. Ook de pootdelen zijn bij de fabrikant na te bestellen en dat is altijd goedkoper dan een volledig nieuw statief aanschaffen. Zeker bij de dure carbon modellen. Er zijn bedrijven in Nederland die zich specialiseren in statiefonderhoud. Zij kunnen de lastige reparaties uitvoeren en beschikken over de daarvoor benodigde lijmen en materialen.

Tenslotte: pas op met het invetten van je bindingen. Veel soorten vet houden vuil vast, waardoor ze meer kwaad dan goed doen. Ook hier kun je best de fabrikant of verkoper raadplegen welke soorten vet of spray je mag gebruiken. Tref je geen vet aan bij het uit elkaar halen van je statief, ga er dan ook vanuit dat je geen vet hoeft aan te brengen bij het weer in elkaar zetten. Wat altijd wel kan is wat WD-40 spray op metalen delen, zoals bijvoorbeeld de 3/8 inch schroef op de basisplaat, waarop je je statiefkop monteert.