Redactie
28 juli 2019, 10:48
Een goede hulp bij het juist belichten van je foto is het histogram. Dit is een grafiekje dat laat zien hoeveel zwarte en witte waardes er in een foto zitten, en alle grijswaarden daartussen. Ken je het niet, dan is het abracadabra, maar wie het leert lezen, haalt er een schat aan informatie uit waarmee je foto’s optimaal kunt belichten.
Vergeet even dat we meestal in kleur fotograferen en doe alsof we in zwart-wit werken. In de foto komen dan alleen nog wit, zwart en allerlei grijstinten voor. Dit zijn alle lichtintensiteiten die jouw camera kan vastleggen. Het worden ook wel tonen genoemd. In het histogram zie je precies hoe vaak elke lichtintensiteit voorkomt.
- Uiterst links staat voor zwart, dus het ontbreken van licht.
- Helemaal rechts is puur wit, oftewel het felste licht dat de sensor kan registreren.
- Er tussenin zie je alle grijstinten.
Hoe hoger een staafje reikt, hoe vaker die lichtintensiteit voorkomt. Blijft een staafje laag of is het afwezig, dan is die toon vrijwel niet te vinden in de foto.
Histogram aanzetten
Elke digitale camera kan een histogram laten zien zodra je een foto op het scherm terugkijkt. Druk (een aantal keer) op een knop die zoiets als display of info heet, tot het histogram tevoorschijn komt.
Op de meeste camera’s kun je met de ‘Display’-knop het histogram tevoorschijn toveren.
Handiger is het om al tijdens het fotograferen het histogram in de gaten te houden. Want dan kun je de belichting direct bijsturen, nog voordat de foto gemaakt is. Als je met een spiegelreflex fotografeert, kan dit alleen als je in live view werkt, dus via het camerascherm. Bij sommige camera’s kun je het histogram ook in de digitale zoeker (evf) bekijken.
Druk je op de display- of infoknop, maar komt het histogram niet tevoorschijn? Bij de meeste camera’s kun je dan via het menu instellen welke informatie op het scherm en in de zoeker getoond wordt. Vink daar het histogram aan.
Histogram en de perfecte belichting
In het histogram zie je dus de verdeling van licht en donker in de foto die je gaat maken. Hoe meer hoge staafjes aan de linkerkant, hoe donkerder je foto. Plakt de grafiek helemaal tegen de linkerkant aan (dat noemt men ook wel ‘clippen’), dan heb je vermoedelijk te veel zwarte tinten en is je foto té donker.
Heb je rechts heel veel staafjes, dan heb je veel witte tinten in je foto. Plakt de grafiek tegen de rechterkant aan (clippen), dan heb je écht witte tinten waar geen detail meer in zit.
In dit histogram zie je duidelijk de aanwezigheid van veel donkere tonen in de foto.
Soms spreekt men over een ideaal histogram. Alleen bestaat er niet zoiets als een ideaal histogram, net zo min als er een ideale belichting bestaat die in alle omstandigheden werkt. De vorm van het histogram hangt namelijk af van het onderwerp, de manier waarop je het wilt vastleggen én de lichtomstandigheden waarmee je te maken hebt.
Fotografeer je bijvoorbeeld een goed verlichte witte ruimte waarin allemaal witte meubels staan, dan ziet jouw camera nagenoeg alleen maar lichte tonen. Dus zullen vooral de staafjes aan de rechterkant van het histogram flink uitslaan. En dat moet ook, anders zijn al die lichte tinten ineens maar grauw en grijs. Andersom slaan in een donkere ruimte met donkere meubels (waar je nog steeds goed licht hebt) vooral de staafjes aan de linkerzijde uit.
Werp tijdens het fotograferen dus wel regelmatig een blik op het histogram, maar laat je niet afschrikken als het geen net ‘heuveltje’ is.
Wil je meer leren over het fotograferen in raw? Bekijk dan eens de Cursus Fotograferen in Raw in onze Zoom Academy. Hierin leer je hoe je de maximale informatie uit je foto’s haalt en nog veel meer.Zo leer je onder andere:
- Alles over het fotograferen in raw in bepaalde foto-genres
- Tips over het stroomlijnen van je workflow
- Het voorkomen van missers in je nabewerking
- Alles over de techniek en de praktijk van het fotograferen in raw
Bekijk hier de volledige Cursus Fotograferen in Raw.
