Redactie
23 januari 2015, 20:00
De winter kan een perfecte tijd zijn om naar buiten te gaan en foto’s te maken. John Verbruggen geeft je een hoop praktische tips.
Fotowedstrijd Winterlandschap
Doe ook mee met de fotowedstrijd Winterlandschap en win een mooie Canon camera.
Tot nu toe hebben we een erg milde winter in Nederland. Maar van eerdere winters weten we, dat het ook erg snel en drastisch om kan slaan. De winter kan een perfecte tijd zijn om naar buiten te gaan en foto’s te maken van een landschap bedekt met sneeuw en ijs. Sommige fotografen moeten er niet aan denken: Veel te koud! Maar zoals altijd start het weer met de juiste voorbereiding. Verder geef ik je wat tips hoe om te gaan met deze “witte wereld” en een vleugje creativiteit.
Voorbereiding voor Fotografie in de winter
Condensatie
In het algemeen kunnen spiegelreflexcamera’s koude temperaturen prima aan. Zeker de wat robuustere modellen. Het probleem is als je jouw ijskoude camera mee naar binnen neemt in je warme huis, auto of hotelkamer. Dat zal er zich condensatie van vocht op je camera afzetten. De lucht binnen in zo’n warme ruimte is een stuk vochtiger namelijk en zal neerslaan op je ijskoude camera. Als je slim bent neem je de batterij die moet worden opgeladen en je geheugenkaartje als je nog buiten in de kou bent, uit je camera. Als je dan naar binnen gaat naar een warme kamer, laat je camera in je tas met de ritsen dicht langzaam opwarmen. Het liefst in een wat koelere ruimte waar de temperatuur wat lager is dan in de woonkamer, bijvoorbeeld de achterkeuken. Nog beter is het om je cameratas in een plastic zak te doen en die goed te sluiten. Als je jouw camera op deze manier laat opwarmen weet je zeker dat er zich geen vocht op je camera en lenzen afzet.
Als je buiten in de kou bent: blaas nooit iets van je camera af met je adem! Het vocht uit je adem kan zich als vorst afzetten en kan schade veroorzaken aan je apparatuur. Houd je camera ook zeker niet onder je jas. Tussen je huid en je jas kan het klimaat erg vochtig zijn. Als je dan je camera onder je jas vandaan haalt om een foto te maken kan het afgezette vocht gaan bevriezen en flinke schade veroorzaken.
Kabelontspanner
Wees voorzichtig met je kabelontspanner bij lage temperaturen. Rond – 10 graden Celsius wordt de kabel een flink stuk stijver en kwetsbaar voor breken of barstjes. Gebruik eventueel de zelfontspanner als alternatief.
De zonnekap
De zonnekap van je lens zou er in de winter altijd (en wel naar voren gericht graag!) op je lens moeten zitten. In de winter zijn de dagen kort en de zon staat vaak vrij laag aan de horizon. Dit maakt de kans op flare in je foto’s een stuk groter. De zonnekap kan dit probleem een stuk kleiner maken. Maar blijf alert op flare. Als je diafragma preview indrukt, voordat je de foto maakt, zie je de flare nog net wat beter aankomen.
Batterijen
De lage temperaturen in de winter zorgen ervoor dat de prestaties van je batterijen dalen. Ze verliezen sneller hun kracht dan bij warmer weer. Hou daarom de reservebatterij in je broekzak. De warmte van jouw lichaam zal de batterij verwarmen en ervoor zorgen dat deze beter presteert op het moment dat je hem nodig hebt en in je camera stopt.
Warme kleding
Deze ligt nogal voor de hand natuurlijk! Maar nog steeds hoor ik mensen klagen dat ze in de winter niet op pad gaan met hun camera. Te koud! Maar buitensportwinkels verkopen tegenwoordig uitstekende kleding voor temperaturen diep onder nul, zodat jij je kunt concentreren op het maken van mooie foto´s. Dat je goed warm blijft is heel belangrijk, want als je op pad bent, doet niets je energie om foto´s te maken zo snel dalen als dat je het te koud hebt. Persoonlijk neig ik er altijd naar om me iets te dik aan te trekken in de winter. Maar als je jezelf in genoeg lagen kleedt, kun je dan altijd nog wat uitdoen. Maar als je niet warm genoeg gekleed bent sta je te bibberen en maak je geen foto´s.
Als je winterlandschappen fotografeert, sta je over het algemeen meer stil (wachtend op dat perfecte moment of zoekend naar de beste compositie) dan dat je echt in beweging bent. Dan krijg je het al snel koud. Je voeten en je hoofd zijn extra kwetsbaar voor de kou. Draag daarom schoeisel met goede isolerende zolen (eventueel met isolerende inlegzooltjes) voor koude temperaturen en sokken die het vocht van je voeten weg transporteren. En een goede muts die je hoofd en je oren warm houdt. Voor ons fotografen zijn handschoenen erg belangrijk. Het voorkomt veel ergernis om hier goed naar te kijken. Hele dikke handschoenen houden je handen wel warm, maar daarmee wordt het onmogelijk om je camera nog te bedienen. Hier zal je dus waarschijnlijk een optimum moeten zoeken tussen warm genoeg en bedieningsgemak. Neem je camera mee naar de winkel en probeer of de vitale knoppen van je camera kunt bedienen. Voor alle kledingstukken geldt dat een goede winddichtheid mede bepaalt hoe warm het kledingstuk je houdt. Het is immers altijd de wind die het koud maakt!
Creatieve tips
Lange dramatische schaduwen
In de winter staat de zon laag aan de horizon. Je kunt bijna de hele dag fotograferen met goed licht (er vanuit gaande dat het goede dag is). De lage hoek die de zon met het landschap maakt, zorgt voor lange dramatische schaduwen. Ze zorgen voor mooie lijnen in je foto. Gebruik deze lijnen om minder interessante delen van je foto in te vullen of gebruik ze als invoerende lijnen in je compositie. Dit zorgt voor meer dynamiek in je compositie.
Maak gebruik van tegenlicht en zijlicht
De lage stand van de zon helpt ook om meer textuur in je foto te creëren. Als je tegenlicht of zijlicht gebruikt, komt de textuur van het sneeuwdek veel beter naar voren, dan wanneer je met de zon in je rug fotografeert. Ieder kuiltje of ribbeltje in de sneeuw wordt veel zichtbaarder. Dit wordt veroorzaakt door het licht, schaduw, lichteffect wat op zulke plekken dan optreedt.
Vorst + Mist = Rijp!
Naast sneeuw is rijp een van de meest spectaculaire omstandigheden in de winter, die ik ken. Het gebeurt niet zo vaak, maar wanneer het gebeurt: Ga er op uit! Rijp wordt veroorzaakt door de combinatie van mist en vorst. Het zal je snel opvallen dat sommige dingen meer en mooier bedekt zijn met rijp dan andere. In het algemeen: hoe fijner de structuur van een iets, des te meer rijp zet er zich op af. Een goed voorbeeld zijn bijvoorbeeld berkenbomen. Die hebben een zeer fijne takjesstructuur en zijn een perfecte ondergrond voor de rijp om zich op af te zetten. Kijk goed en je zult snel ontdekken welke dingen interessant zijn op het moment dat er zich rijp voordoet.
Belicht je foto met een naar rechts hellend histogram
Zoals je wellicht weet, ziet jouw camera de wereld als een gemiddeld grijs. Als je in de winter naar buiten gaat als het gesneeuwd heeft, begrijp je meteen dat dit alles behalve gemiddeld grijs is. Dus als een foto maakt met veel sneeuw erin, moet je jouw belichting aanpassen met + 1 tot + 1 ½ stops. Kijk goed naar het histogram van je foto nadat je hem gemaakt hebt. Vermijd uitgeblazen hoge lichten, zeker als je in jpg fotografeert! Maar zorg er ook voor dat de ‘grote bult’ in je histogram naar rechts neigt. Dit zorgt ervoor (met eventueel nog wat nabewerking) dat je foto er ook echt uitziet als een fraai wit winterlandschap.
Ik hoop dat je wat aan deze tips hebt als de winter zich nog laat zien en dat je dan er goed voorbereid op uit kunt trekken. Als je nog vragen hebt of tips voor goede kleding, etc. reageer hieronder en zo helpen we elkaar dan weer verder.
