Redactie De bekendste compositieregel
Aantrekkelijke foto maken
Het doel van een compositie is het rangschikken van beeldelementen zodat er een zo aantrekkelijk mogelijke foto ontstaat. Om dat makkelijker te maken, zijn er compositieregels opgesteld. In de ene situatie werkt de ene regel beter dan de andere en soms kun je zelfs twee regels met elkaar combineren voor een nog beter resultaat.
Door bijvoorbeeld het hoofdonderwerp op een specifieke plek in het beeld te plaatsen, wordt een foto bijna als vanzelf interessanter om naar te kijken. Maar hoewel we spreken van compositieregels, moet je het eigenlijk meer als richtlijnen of aanbevelingen zien en niet echt als keiharde regels.
Van de regel afwijken
Naarmate je meer regels kent én beheerst, kun je in steeds meer situaties de best mogelijke foto maken. En als je ze goed kent, dan kun je er ook bewust voor kiezen om er – met een reden – van af te wijken.
Regel van derden
Misschien wel de bekendste en meest toegepaste compositieregel is de regel van derden. Deze regel is eenvoudig toe te passen en heeft al gelijk een groot effect op je foto.
Een veelgemaakte fout is namelijk het hoofdonderwerp precies midden in beeld te zetten. Dat is trouwens niet alleen onze schuld. Camera’s gaan er bijvoorbeeld vaak automatisch van uit dat het midden het belangrijkst is en daar zitten zelfs nog altijd de meeste scherpstelpunten op je camera. Maar in de praktijk staat het in veel gevallen mooier als je het hoofdonderwerp juist níét precies in het midden plaatst. En daar komt de regel van derden goed bij van pas.
Vlakverdeling
Om deze compositieregel toe te passen, verdeel je het beeld (denkbeeldig) via twee horizontale en twee verticale lijnen in een raster van negen vlakjes van gelijke grootte. De belangrijkste beeldelementen probeer je nu op of in de buurt van een lijn te plaatsen.
Een geportretteerde neem je bijvoorbeeld bij de rechter verticale lijn in beeld. Aan één kant ontstaat zo ruimte en dat kan dan meteen de kijkrichting van het model zijn. Bij een landschapsfoto kan een oude boom mooi bij de linker verticale lijn en een pittoresk huisje bij de rechter verticale lijn. Het kruispunt tussen een horizontale en verticale lijn is helemaal een topplek: onze blik vindt gemakkelijker rust op één van deze snijpunten. Daar plaats je bijvoorbeeld het dominante oog bij een portretfoto of een hutje op een immense zandvlakte.
Met de regel van derden stuur je dus de blik van de kijker naar het voor jou belangrijke beeldelement.
Hoge of lage horizon?
De hulplijnen van de regel van derden zijn ook erg handig om een mooie vlakverdeling te maken. Is er een bijzonder mooie lucht te zien, maar is het landschap wat minder spannend? Plaats de horizon dan in de buurt van de onderste horizontale lijn. Zo krijgt de lucht alle aandacht die het verdient. Andersom plaats je de horizon bij de bovenste horizontale lijn als je juist een prachtig landschap ziet, maar de lucht saai is. Ook nu weer plaats je belangrijke beeldelementen in de lucht of het landschap bij voorkeur in de buurt van een lijn of op een kruispunt.
Ben je benieuwd welke compositieregels er nog meer zijn, en hoe je nog meer een interessante compositie kunt maken, volg dan op de Zoom Academy de cursus Compositie.
