Redactie Bij het maken van een foto kan je op drie verschillende manieren je belichting aanpassen, door het wijzigen van je ISO-waarde, diafragma en je sluitertijd. Je kan je camera dit voor je laten bepalen, maar je krijgt veel mooiere resultaten als je weet hoe het in elkaar steekt. Vandaar dat in dit artikel deze basisbegrippen worden uitgelegd.
Wil je alles leren over sluitertijd of diafragma voor de ultieme controle? Bekijk dan onze Cursus Sluitertijd & diafragma
Het diafragma
Het diafragma is de lensopening. Het bestaat uit meerdere lamellen en kan daardoor veranderen van grootte. Een groot diafragma wordt aangegeven met een lage diafragmawaarde. Bij F/1.4 is de opening dus groter dan bij F/8.0. Wil je werken met diafragmavoorkeuze, dan kies je voor de A- of Av-stand op het draaiwiel op je camera. De camera bepaalt de rest van de instellingen en past deze aan aan jouw gekozen diafragma.
Invloed van het diafragma
Wat voor verschil maakt een wijziging van het diafragma precies? Als de lensopening groter is, kan er vanzelfsprekend meer licht op de sensor vallen. Een groter diafragma zorgt dus voor meer licht op je foto. Naast de hoeveelheid licht bepaalt het diafragma echter ook de scherptediepte. Kies je voor een groot diafragma, dan zal er slechts een klein gedeelte van je foto scherp zijn. Dat geeft mooie resultaten bij portret- en macrofotografie, maar kan ook erg lastig zijn om mee te werken.
ISO-waarde
De ISO-waarde geeft de lichtgevoeligheid van je beeldsensor aan. Een hogere waarde betekent dat de sensor vrijwel al het beschikbare licht kan opvangen. Een lagere waarde geeft vaak donkere beelden. In welke mate je de ISO-waarde kan aanpassen is sterk afhankelijk van het type camera. Een hogere ISO-waarde heeft echter ook een groot nadeel.
Invloed van de ISO-waarde
Wanneer je je ISO-waarde verhoogt, is de kans groot dat er ruisvorming ontstaat. Ruis is een vorm van storing en is te zien als kleine (gekleurde) spikkels. Vooral in de donkere gebieden van je foto is ruis het beste te zien. Natuurlijk zijn er veel manieren om ruis te onderdrukken, maar helaas gaan daardoor ook vaak details verloren. Portretten krijgen bij veel ruisonderdrukking dan een rare onnatuurlijke huid. Je ISO-waarde verhogen moet je daarom ook erg voorzichtig doen.
De sluitertijd
Met je sluitertijd kan je bepalen hoe lang er licht op de sensor valt. Hoe langer de sensor wordt blootgesteld, des te lichter wordt je foto. Als je je camera wilt instellen op sluitertijdvoorkeuze, dan kies je de S- of de Tv-stand. Ook in dit geval past de camera de rest van de instellingen daarop aan.
Invloed van de sluitertijd
Als je de sensor langer blootstelt aan het licht, dan is de kans groot dat er ondertussen iets in het beeld beweegt. Bij langere sluitertijden is de kans daarom groot dat er bewegingsonscherpte in je beeld is. Ook zal je in dat geval vaak een statief moeten gebruiken, omdat kleine bewegingen van de camera ook onscherpte kunnen voorkomen. Door te kiezen voor een hele korte sluitertijd bevries je de beweging juist. Daar is natuurlijk wel een situatie met meer licht voor nodig.
