Fashionfotografie: laat mode spetteren

Een jurkje op een stapel zegt een klant helemaal niks. Pas als een geschikt model, de juiste omgeving, het mooie licht en de perfecte grime samenkomen met de nabewerking ontstaat er de perfecte chemie. Die moet de kijker verleiden om dat strakke pak of dat mooie jurkje te gaan kopen.

Modefotografen zijn vaak specialisten en schieten bijna uitsluitend glamour en fashion. Modefotografie is een echte teamsport. Waar de portret- of reisfotograaf vaak alleen werkt, heeft de modefotograaf een team van vakmensen om zich heen. De shoots doet hij vaak samen met voor hem bekende stylisten, modellen en visagisten.

Moodboard

Als je kleding fotografeert, moet je goed weten voor welke doelgroep je werkt en welke stijl je opdrachtgever voor ogen heeft. Voor Libelle maak je een compleet andere shoot dan voor de Tina of de Grazia. Voor een nieuwe opdrachtgever is het handig om een moodboard te maken, zodat je snel kunt zien wat voor soort fotografie ze fijn vinden. Op basis van die foto’s ga je op zoek naar het ideale model voor die opnames. Je deelt het moodboard met de styliste en visagiste. Zodat je niet alleen de juiste locatie kan regelen, maar ook de props die het beeld compleet maken. En de soort visagie die precies past bij de doelgroep en de kleding die je fotografeert. 

Model

Voor een betaalde klus is de gang naar een modellenbureau een logische keus. Je kunt op basis van de voorbeeldfoto’s van je klant gemakkelijk in de database van het bureau zoeken naar het juiste model. Gaat het om vrij werk of opnames waarmee je jouw werkgebied wil uitbreiden, dan is Facebook een handig hulpmiddel. In de groep ’modellen, fotografen en visagisten’ kun je oproepen doen om gezamenlijk jullie portfolio uit breiden. Zonder kosten voor model, fotograaf, stylist of visagist. Time For Photographs (TFP) heet dat principe, het ideale middel om zonder veel investeringen samen een nieuwe stijl te ontdekken.

Het is natuurlijk verleidelijk om op de gebaande paden te blijven en altijd een slank doorsnee blond model te gebruiken voor je eerste stappen op de modefotografieladder. Sterker nog: het is verstandig om eerst de kunst af te kijken van de gevestigde modefotografen. Daarna is het de kunst om het vooral ook anders te doen. Met opvallend nieuw werk in je portfolio is de kans dat je wordt ingehuurd groter. Dus zoek bij een knalrode jurk nu eens niet een hoogblond, maar juist een roodharig model met rode pumps midden in een roodbloeiend klaprozenveld.

Stylist

Om de juiste sfeer te bereiken, is een goede stylist voor de aankleding van het beeld onontbeerlijk. Die aankleding gaat verder dan het uitzoeken van een handtas, schoenen en zonnebril. Ook de locatie of een auto op de achtergrond kan de sfeer versterken. Props en locaties zijn bedoeld om het beeld herkenbaarder te maken, niet om de aandacht van de kleding af te leiden. Zo gaan stylisten als je in de winter opnames moet maken die in de lente in de bladen verschijnen op zoek naar een zonnige locatie, compleet met parasol, strandstoelen en een vrolijk spuitende fontein. Of dat nu in Nederland, Italië of Spanje is. Stylisten beschikken over een ongelooflijke hoeveelheid connecties om sieraden, schoenen of locaties voor je op te snorren. Dit gaat vaak in bruikleen en dan hoef je bij een betaalde klus alleen de stylist te betalen. De uitlener is vaak al erg tevreden met de promotie die de sieraden of schoenen in je foto’s krijgen.

De stylist let er ook op dat plakkertjes onder zolen van schoenen tijdelijk verdwijnen en dat wasmerkjes niet onopgemerkt uit kragen tevoorschijn kruipen. En dat alles tijdens een wilde shoot gewoon recht overeind blijft staan.

Visagie

Een goede visagist maskeert niet alleen oneffenheden of maakt je model mooier. Hij geeft je opnames precies die sfeer die je opdrachtgever zoekt. Die make-up moet geheel zijn afgestemd op de kleding die je fotografeert. Alternatieve kleding, betoverende galajurken of sportieve fitnessgear? Ze vragen stuk voor stuk om een compleet andere visagie. Maar een goede make-up-artist maakt ook een zomerzongebruind model voor de wintercollectie tijdelijk wat bleker.

De basis van de visagie van je modellen is een dagcrème. Daarover gaat een laagje primer. Die verzacht de huid en maakt poriën minder zichtbaar. Bovendien blijft de rest van de make-up beter zitten. Met een laagje foundation egaliseer je de huid. Het liefst met de basistint van de huid of een tikje lichter. Opbrengen doe je heel gelijkmatig met een grote kwast of spons, zodat er geen harde kleurlijnen ontstaan. Met concealer laat je wallen en rode vlekjes als sneeuw voor de zon verdwijnen. Door het gezicht van je model plaatselijk lichter en donkerder te maken, krijgt het gezicht meer expressie. Kaaklijnen en jukbeenderen worden hierdoor ook zonder spannend licht een stuk sprekender. Oogschaduw, eyeliner en lipstick maken de make-up voor een modeshoot af, waarna een laag mat poeder alles fixeert en beschermt tegen glimmende plekken.

Maar dan is de visagist nog niet klaar. Tijdens de shoot, of dat nu in de zomerzon is of onder de warme studiolampen, staat de visagist achter de fotograaf met een poederdoos in de hand. Al is een glimmertje in Photoshop zo weggestempeld, een visagist die de make-up nauwlettend in de gaten houdt, is en blijft een belangrijke teamplayer bij een modeshoot. 

Regisseur en gastheer

Als je de luxe hebt om tijdens een opnamedag met zowel een model, een stylist als een visagist te werken, kun je de taken mooi verdelen. Zorg er wel voor dat je aan het begin van de shoot op basis van de briefing van de klant iedereen goed instrueert, inclusief het doorspreken van het moodboard. Zo weet iedereen wat de beoogde stijl straks moet worden. Je hebt als fotograaf niet alleen de taak om de opnames te schieten, maar ook om te regisseren en te instrueren. Doe vooral een pose of een loopje voor als je model je niet meteen begrijpt. Wees naast een fotograaf en regisseur ook een goed gastheer. Zorg voor voldoende drinken, eten en rustmomenten tijdens de dag. Zo blijft de boog op de juiste momenten gespannen en dat zie je absoluut terug in je opnames. 

Goed doortekend

Waar je met landschapsfotografie en portretten helemaal los kunt gaan met licht en kleur, zal je opdrachtgever het fijn vinden als de kleding goed herkenbaar wordt gefotografeerd. Een rode spot op een mintgroen zijde bloesje geeft misschien een heel spannend lichteffect, maar het doet de herkenbaarheid van het product niet veel goed als de klant in de winkel staat. Datzelfde geldt uiteraard voor de doortekening van de kleding. Zodra schaduwen dichtlopen of lichte partijen uitvreten, is er geen detaillering meer in de stof te vinden. Dan zie je niet meer of het nou een zwarte wollen winterjas of een zwarte gladde regenjas is. Houd daarom bij het fotograferen van donkere en lichte stoffen het histogram goed in de gaten. Stel je camera als dat kan zo in dat je automatisch een waarschuwing krijgt op het scherm bij onder- en overbelichting.

Bij grotere producties wordt bijna altijd tethered geschoten. De camera is dan met een kabel of draadloos verbonden met een grote monitor, zodat je de scherpte en belichting goed kunt beoordelen. Om zowel de hoogste scherpte als de beste kleuren uit de opnames te halen, schiet een pro natuurlijk altijd in raw. Als er met verschillende soorten licht wordt gefotografeerd, is het opnemen van een grijskaart ook standaard. Zo komen de teerste kleuren na het ontwikkelen van je rawbestanden precies als de juiste tint op de monitor of de drukpers terecht.

Apparatuur

Het meest gebruikte glaswerk tijdens modeshoots is natuurlijk een lichtsterk teleobjectief. Daar zijn twee belangrijke redenen voor. Als eerste isoleer je door de kleine beeldhoek van je telelens je onderwerp van de omgeving. Waardoor behalve je model alleen de voor- en achtergrond nog maar in beeld staat, zonder storende randzaken.

Met een open diafragma beperk je de scherptediepte tot je model en de kleding. De voor- en achtergrond lopen lekker onscherp weg. Zo komt de kleding mooi los van de achtergrond en krijgt die alle aandacht. Ook met een grote sensor in je camera is de scherptediepte kleiner. Middenformaatcamera’s met lange objectieven zijn om die reden vaak favoriet. Bovendien heb je door de grote sensor en de vele megapixels weinig last van ruis en is de detaillering van de stofweergave optimaal, waardoor een print op abriformaat geen enkel probleem is.

Omdat de grote sensoren vooral in fullframe reflexen en middenformaatcamera’s zitten, schieten de bekende high-end modefotografen vooral op dat formaat. Wil je met je cropframe camera aan de gang? Dat kan natuurlijk zeker, let dan wel op wat voor objectieven je gebruikt. Vooral de lichtsterke objectieven geven een mooiere onscherpte dan de goedkopere en minder lichtsterke varianten. 

Studio of buiten?

Het grote voordeel de studio is natuurlijk de maakbaarheid van het licht. Je kunt met een onbeperkt aantal studioflitsers precies dat licht maken wat je wilt. Van een zonovergoten warme ochtendzon tot een schemerige druilerige herfstplensbui. Bij opnames buiten – en dat is vooral een nadeel bij een groot team – is er altijd een kans dat ook in het doorgaans zonovergoten Sicilië het zomers een paar dagen somber weer is. En dan zul je toch moeten wachten tot het weer verandert. Daarom is het altijd verstandig om genoeg studioflitsers mee te nemen, ook al schiet je buiten. Met een flinke 220 volt verlengkabel tover je dan ook op een Italiaans terras met een bewolkte hemel een zon in je opnames.

Als je in de brandende zon staat te fotograferen, heb je veel aan oplicht- en diffusieschermen. Bij een strakblauwe lucht geeft de zomerzon een veel te hard licht dat je met een groot diffusiescherm op een hoog statief heel gemakkelijk kunt verzachten. Het licht dat door het scherm valt, lijkt dan opeens van een mooie zachte wolkenlucht te komen, waardoor niet alleen het model, maar ook de kleding veel beter uitkomt.

In de studio worden meestal softboxen gebruikt om de kleding mooi egaal uit te lichten. Sinds een tijdje zijn grote open softboxen zonder frontdoek en met gericht licht erg in zwang bij fashionfotografie. Dankzij het grote oppervlak ontstaat er zacht licht dat erg prettig is voor de stofweergave, terwijl de gerichtheid van het licht de structuur van de stof extra goed laat uitkomen.

Naast natuurlijk licht is sfeer belangrijkste reden om vooral niet in de studio te fotograferen. Je hoeft maar één stap in een klein Portugees havenstadje te zetten of bij een lokale pizzeria op Sicilië en je bent al in zomerse sferen. De achtergronden en props liggen er voor het oprapen, waardoor het erg gemakkelijk is om een beetje af te wisselen. Ook zonder de hulp van een stylist.

Photoshop

Veel fashionfotografen zijn herkenbaar aan hun eigen stijl. Ze werken met vreemde standpunten, bijzondere objectieven of hebben een specifiek lichtgebruik. Ook in de digitale nabewerking kun je je handtekening zetten. Met kleur- of crossprocessingfilters ontstaan er zeer karakteristieke series.

De twee tools die echt iedere modefotograaf in Photoshop gebruikt, zijn natuurlijk het stempeltje om oneffenheden weg te klonen en het uitvloeifilter om heel lokaal de modellen wat dikker of juist dunner te maken. Het zachter maken van de huid wordt ook vaak gedaan. Dit kan op verschillende manieren, maar er wordt wel bijna altijd in een nieuwe laag gewerkt. Zo behoud je de basisfoto en kun je naar hartelust experimenteren met hoe zacht je de huid wilt hebben. Eén methode is via het filter Gaussiaans vervagen. Let wel op met het verzachten van de huid. Je kunt zo ver gaan dat je helemaal geen detail in het gezicht meer ziet, en dan wordt het wel erg nep en onnatuurlijk. Als je in raw werkt, is het ook erg belangrijk om op het eind te verscherpen. Besteed vooral even tijd aan de ogen, die moeten er ook bij een fashionfoto echt uit springen.