Redactie Het contract bij een Time For Print (TFP ) shoot is een belangrijk, vaak vergeten, onderdeel. Een TFP shoot houdt in dat iedereen zijn of haar bijdrage levert aan het eindresultaat. Het eindresultaat mag iedereen gebruiken. Maar hoe maak je daar afspraken over?
Wil je meer leren over fotografie en ook prachtige foto’s leren maken? Bekijk dan onze Basiscursus Fotografie
Wat is een TFP shoot
Een TFP shoot staat voor ‘Time for Print’. Er zijn meerdere benamingen voor shoots, maar het komt vrijwel altijd op hetzelfde neer. Het team wat bij elkaar komt levert allemaal de kennis die zij hebben van een vakgebied. De een levert dus bijvoorbeeld kennis van visagie, de ander van poseren en nog iemand van fotografie. Denk niet dat een TFP shoot een ‘gratis’ shoot is. Iedereen investeert namelijk in een TFP shoot. Niet alleen de producten die op gaan en reiskosten, maar ook tijd. Het wordt voornamelijk gebruikt om een portfolio op te bouwen of verder uit te breiden. Maar als je je idee hebt vertaald naar een moodboard, een model hebt gevonden en een datum hebt geprikt ben je eigenlijk nog niet klaar: vergeet het TFP contract niet!
Auteursrecht en portretrecht
Er zijn twee wetten waar je enige kennis over moet hebben als fotograaf. Allereerst het auteursrecht, wat jij automatisch hebt als de maker van de foto. In Nederland heb je automatisch auteursrecht op alle foto’s die je maakt. Je hoeft je hiervoor nergens te registeren of een logo en/of copyright teken of je foto te zetten. Er wordt gesproken van auteursrecht als het werk het persoonlijke stempel van de auteur draagt. Dit houdt in dat de foto het resultaat moet zijn van één of meerdere keuzes van de fotograaf. Dit is dus, bijna altijd zo. Het auteursrecht eindigt 70 jaar na overlijden van de auteursrechthebbende.
Het portretrecht is daarentegen het recht van de geportretteerde. Ook hij of zij heeft rechten die vastgelegd zijn in de wet. Je mag namelijk niet zomaar foto’s van een persoon maken en deze openbaar maken. Hier moet je dus duidelijke afspraken over maken. Spreek af wat er met de foto’s mag gebeuren en waar ze voor mogen worden gebruikt.
Voorbeelden
Op het internet zijn genoeg voorbeelden te vinden van TFP contracten. Zoek er eens wat aantal bij elkaar en vergelijk: wat heeft het ene contract wel en het andere niet? Wat vind je belangrijk om in jouw eigen contract te zetten? Denk eraan dat wat er in het contract staat niet alleen geld voor het model en eventueel de visagiste, maar ook voor jou. Zeg je dus dat er niet aan fotowedstrijden mee mag worden gedaan met het gemaakte werk, dan mag jij dat ook niet doen.
Wie staan er in het contract
Jij als fotograaf staat genoemd in het contract. Denk hierbij aan je naam, geboortedatum en adresgegevens, maar ook je website, e-mailadres, telefoonnummer en eventueel alternatieve naam waar je onder werkt. Natuurlijk heb je een model benaderd voor een shoot, haar gegevens komen ook in het contract. Misschien werk je wel samen met een visagist, stylist, ontwerper, locatiebeheerder, haarstylist en noem het maar op. Ook zij moeten allemaal in het contract komen te staan én het ondertekenen. Zorg dat iedereen een exemplaar ontvangt. Scan het eventueel in zodat je een digitaal exemplaar altijd bij de hand hebt. Indien een van de partijen jonger is dan 18 jaar dan moet je het contract ook laten invullen en tekenen door een ouder of voogd.
Wat staat er in het contract
Verstandig is om erin te zetten wat voor een soort shoot het wordt. Wordt het een glamour shoot, een lingerieshoot of zijn het gewone studioportretten? Op internet zijn veel voorbeelden te vinden van deze zogenoemde poseer-categorieën. Het is slim om dit van te voren duidelijk af te spreken met elkaar. Zo ontstaat tijdens de shoot geen verwarring. Leg in het contract uit wat er met de foto’s mag worden gedaan. Mogen ze op exposities komen te hangen of ingezonden worden bij fotowedstrijden? Of mag het alleen in je portfolio worden gebruikt en verder nergens? Mag je het op sociale media plaatsen en op jouw eigen website? Verder kun je erin opnemen hoe iedereen vermeld staat bij het publiceren van de foto. Misschien heeft het model naast haar echte naam wel een artiestennaam waar ze onder werkt. Mogen anderen de foto’s nog bewerken, of mag niemand er nog aanpassingen aan doen? Mag het werk commercieel worden gebruikt, zo ja hoe worden de opbrengsten dan verdeeld? Dit zijn enkele voorbeelden, bij het bekijken van voorbeeld contracten kom je vast nog meer onderwerpen tegen die je misschien belangrijk vindt om in je eigen contract op te nemen.
Eigen ervaring
Het contract wat ik zelf gebruik bestaat grofweg uit de volgende punten:
– Gegevens partijen
– Poseercategorie
– Uitleg poseercategorie
– Waarvoor mag je de foto’s gebruiken en waar mag je ze plaatsen
– Hoe wordt elke partij genoemd bij plaatsing van de foto
– Het auteursrecht en commercieel gebruik
– Hoe lever ik de foto’s aan en in welke resolutie
– Handtekening
Vergeet niet dat op elke pagina een paraaf moet komen te staan van alle partijen en op het einde nog een handtekening. Stuur het contract enkele dagen voordat de shoot plaatsvindt naar de partijen. Dan kunnen ze het van tevoren doorlezen en eventueel nog vragen stellen. Zo voorkom je dat je er op de dag zelf nog erg lang mee bezig bent. Je wilt op de dag zelf liever shooten en niet te lang bezig zijn met het contract. Ook belangrijk: laat het contract tekenen vóórdat je begint met de shoot. Dit kun je bijvoorbeeld doen als je nog even wat aan het drinken bent voordat de fotoshoot begint. Zo kun je het niet meer vergeten en je voorkomt dat iemand toch niet meer wil tekenen. Onderschat het nut van een goed TFP contract niet en steek er genoeg tijd in. Je hoeft het tenslotte maar één keer goed te maken en kunt het dan altijd blijven gebruiken. Met een TFP contract bescherm je niet alleen jezelf, maar ook het model en de andere partijen. Iedereen weet precies wat er met de foto’s mag gebeuren.
Apps
Er zijn ook apps waarmee je contracten kunt maken, digitaal laten ondertekenen en bewaren. Ik heb ze zelf (nog) niet geprobeerd. Maar het is zeker de moeite waard om te bekijken als je niet meer met papier wilt werken. Je hebt onder andere Model Release Master (Android), Easy Release (Android + Apple) en de Contract Maker Pro Lite (Android).
