Redactie door: Roland Wichser
Concertfotograaf Roland Wichser legt in deze blog uit hoe hij zijn camera instelt tijdens de wisselende licht-omstandigheden van concerten.
Wil je meer leren over fotografie en ook prachtige foto’s leren maken? Bekijk dan onze Basiscursus Fotografie
In veel artikelen die over concert of muziekfotografie gaan, staat te lezen dat je hoge ISO waarden moet gebruiken voor het vastleggen van concerten. Maar hoe hoger de ISO waarden, des te meer digitale ruis er in de foto voorkomt. Bij de nieuwste camera’s is de ruis echter wel veel minder geworden. Om goede concertfoto’s te maken heb je geen hoge ISO waarden nodig. Een maximale ISO van 1600 is voldoende om een scherpe foto te maken met weinig digitale ruis.
De ISO stand die je wilt gebruiken is sterk afhankelijk van de aanwezige podiumverlichting. In een donkere concertzaal of podium zal je een hogere stand moeten gebruiken. Wanneer een artiest veel in het witte licht van de volgspot staat is een veel lagere ISO stand van bijvoorbeeld 400 of 800 mogelijk. Maar wat belangrijker is voor een lage ISO stand, is een lichtgevoelige lens. Ook de scherpte van zo’n prime lens is groter dan een doorsnee zoomlens.
Hoe stel je je camera in?
Wat ISO betreft, hebben veel camera’s tegenwoordig een auto-ISO stand. Wanneer je de camera in de Manuele stand zet op bijvoorbeeld 1/200 sec en een diafragma van F2.8, kiest de camera een daarbij passende ISO waarde. Deze waarde past de camera bij alle lichtwisselingen tijdens een optreden redelijk accuraat aan. Heb je geen auto-ISO in je camera, dan kun je beginnen met 1600 ISO en je ISO stand tussentijds aanpassen. Op veel camera’s kun je voor bepaalde knoppen op je camera een functie instellen. Kies dan voor de ISO stand zodat je deze makkelijk kunt aanpassen. Na het maken van een aantal foto’s kun je ze beoordelen op het scherm van je camera en verder experimenteren.
TIP: Als je de ISO stand in wilt stellen, zorg dan dat de camera als basisstand 100 ISO heeft, omdat de camera dan ook de mogelijkheid heeft om in lage ISO standen te fotograferen. Stel de auto ISO in op 1600. Staat de basisstand van de camera op 800 dan zal de camera geen foto’s maken onder de 800 ISO wat kan resulteren in overbelichte foto’s bij fel wit licht.
Geduld is een schone zaak
Als je een concert wilt fotograferen kun je natuurlijk met de huidige technieken zomaar duizend foto’s maken tijdens een optreden. Echter, als je veelvuldig concerten wilt fotograferen, kom je tot de ontdekking dat het niet slim is om een 48 gb kaart vol te schieten. De nabewerking en het uitzoeken van de foto’s vergt dan zeer veel tijd.
TIP: Gebruik een 4 of 8 gb kaart in je camera. Het dwingt je beter te kijken en achteraf is het een stuk prettiger omdat je geen duizend foto’s uit hoeft te zoeken.
Je kunt het best gedurende een optreden het juiste moment kiezen. Tijdens optredens is er heel vaak sprake van lichtpatronen die zich herhalen. Een goed voorbeeld zijn de drummers die vaak achteraan op het podium in weinig licht zitten. Maar tijdens een optreden zie je dat er ook regelmatig goed licht op zo’n drummer valt. Richt je camera dan op de drummer en wacht het moment af waarop drummer in goed licht zit.
TIP: Lees het licht en begin niet gelijk met fotograferen. Kijk goed naar patronen in het licht die zich herhalen.
Diafragma
Met een lichtsterke lens kan je de camera het best instellen op F2.8. Onder de 2.8 zal het gebied dat scherp moet zijn wel heel klein worden als je dicht bij de artiest staat. Wanneer het licht echt fel is, kun je ook kleinere diafragmastanden gebruiken. Voor donkere concertzalen met goed toneel licht kun tot een stand van F5.6 mooie foto’s maken. Experimenteer ook met je diafragma standen.
Sluitertijd
De sluitertijd is de belangrijkste van de drie. Wanneer de sluitertijd te traag is zal dat resulteren in onscherpe foto’s. De sluitertijd is afhankelijk van wat voor optreden je vast wilt leggen. Van een singer/songwriter die een rustig nummer ter gehore brengt, maak je eenvoudig een mooie foto met een 1/100ste seconde of een 1/125ste seconde. Wanneer je echter een veel bewegende artiest voor de lens hebt staan, is het beter om uit te gaan van minimaal 1/160ste seconde of hoger.
TIP: Kies eerder een lage ISO stand dan een kleiner diafragma wanneer je met een sluitertijd van 1/125ste sec kunt fotograferen
Belichtingsinstelling
Camera’s hebben meerdere instellingen voor de lichtmeter zoals matrix of centrumgericht. Kies bij het fotograferen van artiesten tijdens een concert het beste voor spotmeting. Wanneer je dit niet doet kijkt de camera naar het licht van de omgeving. Het resultaat is dat de artiest over- of onderbelicht is. Met spotmeting voorkom je dat de camera de weg kwijtraakt.
Scherpstelling Autofocus
Ook voor de scherpstelling kun je een keuze instellen op de camera. Daar verschillen de meningen nogal over. De ene fotograaf heeft de voorkeur voor een continu AF instelling en de andere werkt liever met enkel AF (single autofocus) . Probeer uit wat je zelf het beste lijkt en wat het beste bevalt.
Voor alle adviezen is van toepassing dat er veel concertfotografen zijn en evenzoveel voorkeuren en instellingen. Instellingen van camera’s bij concerten zijn voor veel fotografen heel persoonlijk. De gegeven adviezen zijn dan ook niet meer dan een richtlijn van waaruit je een start kunt maken. Veel fotograferen is de beste leermeester. Je leert van je eigen fouten.
TIP: Fotografeer in RAW en bekijk de exif gegevens van je foto’s. Hierin kun je zien wat voor instellingen zijn gebruikt door jou en door de camera (bijv. auto ISO). Leer van deze gegevens
Veel plezier met fotograferen !
Over de auteur
Roland Wichser (57) is al ruim 40 jaar actief als fotograaf. Tijdens die 40 jaar heeft hij zich voornamelijk bezig gehouden met portretfotografie. De laatste 3 jaar staan wekelijks volledig in het teken van muziek en portretfotografie van artiesten en bands. Daarnaast maakt hij ook foto’s d.m.v strobist technieken. Hij fotografeert voor o.a. 3voor12 (VPRO), Zinesters.nl en zoetermeernieuws.nl. Tevens is huisfotograaf voor JJ Music House. Bekijk zijn portfolio op zijn website.
